Narodowy Program Rozwoju Czytelnictwa 2.0

Przedszkole Miejskie nr 43 z Oddziałami Integracyjnymi w Sosnowcu w roku szkolnym 2021/2022 otrzymało dofinansowanie ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa  Narodowego   w ramach realizacji  „Narodowego Programu Rozwoju Czytelnictwa 2.0 na lata 2021-2025” w kwocie 3000 zł i 750 zł wkładu własnego.

Zakupiono  nowości wydawnicze dla dzieci w wieku 3-6 lat.  Zakupu dokonano po konsultacjach z nauczycielami wychowania przedszkolnego, logopedą i psychologiem,  z uwzględnieniem potrzeb dzieci o specjalnych potrzebach edukacyjnych. Zakupiono  książki obrazkowe, niezbyt długie, z dużą czcionką do czytania dla 6 latków, książki z wierszykami, bajki, baśnie, podania ludowe, historie podróżne, książki o zwierzętach, roślinach,  książki poruszające problemy tolerancji, wyrozumiałości, niesienia pomocy innym.

W  czasie realizacji założeń  Narodowego Programu Rozwoju Czytelnictwa 2.0 odbyły się następujące wydarzenia promujące czytelnictwo z udziałem dzieci:

-zorganizowana Bibliotekę Przedszkolaka

-konkurs z okazji Dnia Pluszowego Misia

– konkurs na „Bajkową postać”

– konkurs na „Bajkową zakładkę do książki” wykonaną dowolną techniką plastyczną

-zajęcia kółka teatralnego „Kurtynka”, w czasie którego dzieci odtwarzały scenki z przeczytanych książek

– wspólne czytanie wybranych książek, tworzenie prac artystycznych w oparciu o czytane książki i  promocja prac dzieci w galerii przedszkolaka

-zajęcia twórczego układania wierszy, rymowanek, bajek i opowiadań

-głośne  czytanie na dywanie– czytanie dzieciom w trakcie schodzenia się do przedszkola i rozchodzenia się do domów

– dzień postaci z bajek – przebieranki w  stroje postaci z różnych znanych  bajek, odtwarzanie cech charakterystycznych postaci, Wzbogacenie biblioteki o interesujące książki spowodowało, że dzieci chętnie sięgają do nich, proszą o czytanie  wybranych przez siebie pozycji, dzieci czytające czytają samodzielnie,  podejmują działania plastyczne na podstawie wysłuchanych utworów, chętnie układają rymowanki i krótkie wierszyki, które spisane stają się podstawą do stworzenia przedszkolnego dzieła literackiego. Program stwarza nowe  możliwości dla ciekawych działań dydaktyczno-wychowawczych w przedszkolu.

Czym jest poezja dla dziecka?

Motto:

Nie lekceważ fantazji!

Bez fantazji nie może powstać nic wielkiego.

Ambroży Kleks

Poezją dla dziecka jest wypowiedź rymowana i nie rymowana, w której zawarte jest piękno, radość, tęsknota i smutek. Poezja wewnętrznego świata, nierzeczywistego i ulotnego, który dziecko ujawnia w swoich słowach, należących tylko i wyłącznie do niego.

Dziecko posiada zmysł estetyczny, przejawiający się poprzez emocjonalne i estetyczne przeżywanie treści i formy dzieła sztuki, a także poprzez aktywność twórczą, która sama stanowi źródło przeżycia emocjonalnego i estetycznego.

Podczas zabaw, spacerów dzieci często mówią różne rymowanki, wierszyki – nie zdając sobie sprawy, że też są małymi poetami. Wymyślane przez nie formy poetyckie śmieszą i pobudzają wyobraźnię ich kolegów i koleżanek, niejednokrotnie zachęcając do naśladowania.

Zdolność tworzenia dla dziecka jest nieograniczona, tak jak zdolność ruchu. Dzieci spontanicznie odnajdują akcenty, rytmy, określone układy graficzne właściwe dla poezji i mimo, że dziecięca poezja jest często naiwna, zaskakuje nas porównaniami, własną wizją świata.

Oczywiście uzdolnienia poszczególnych dzieci są bardzo różne i nigdy nie przystąpiłyby do tworzenia, gdyby nie zostały włączone do grupy powiązanej wspólnymi celami i odpowiednio zorganizowanej. Początkowa zbiorowa aktywność twórcza, zachęca je do indywidualnych zmagań literackich. Dodatkowym czynnikiem motywującym jest prezentacja swojego utworu przed rodzicami, nauczycielami.  Warto spisywać wypowiedzi, skojarzenia, powiedzonka zasłyszane u dzieci oraz bajki, które wspólnie można układać.   Warto zacząć od stopniowego podsuwania pojedynczych słów, konkretnych obrazów, zarysowanych sytuacji i zdarzeń – zawsze związanych z poznawaniem najbliższego otoczenia i przeżywaniem świąt okazjonalnych – a to zaowocuje układaniem bajek, wierszyków, rymowanek. Twórcza myśl pozwoli dzieciom na intelektualną zabawę ze słowem i językiem. Stanie się dla nich swoistą terapią pozwalającą zrozumieć, że maja prawo wiedzieć i powiedzieć (bez względu na poziom rozwoju mowy i zasób wiedzy). Swobodny tekst literacki dziecka staje się obrazem jego wewnętrznego świata.

Rozwijanie twórczej aktywności pisarskiej dzieci od najmłodszych lat zapewni im urzeczywistnianie marzeń i będzie próbą uchronienia dzieci przed zamieszaniem, złym gustem, brakiem kultury. Należy pamiętać, że słowo to potęga, która umiejętnie kształtowana wyposaża i wzbogaca wnętrze człowieka.

Beata Szarpak-Żmuda

Wpływ czytania na rozwój dziecka

Czytania dzieciom na głos nie da się przecenić. Siła pozytywnego oddziaływania obejmuje wszystkie sfery rozwoju dzieci. W skrócie omówię kilka podstawowych i dobroczynnych skutków.

Po pierwsze rozwija zasób słownikowy. Książeczki, bajki, wiersze. Wnoszą słowa, których nie słyszymy na co dzień. Można bawić się tymi słowami, wymyślać własne a także budować historyjki. Można potem te wymyślone domowe bajki zapisać i poprosić dziecko o zilustrowanie książeczki. Jeżeli będziemy rozmawiać o czytanym tekście, zadawajmy pytania. Tak stwarzamy sytuację do budowania wypowiedzi opisowej i zdań, dobierania właściwych słów. W zależności od tego, po jaką literaturę sięgniemy możemy poszerzać zasób wiedzy o otaczającym świecie lub kreować zupełnie nowe przestrzenie.

Po drugie wzmacnia rozwój funkcji słuchowych. Aktywne słuchanie rozwija u dziecka pamięć słuchową bezpośrednią i zapamiętywanie słuchowe. Rozwija słuch fonematyczny, czyli zdolność rozpoznawania pojedynczych głosek w ciągu dźwięków innych głosek w wyrazie. To bardzo ważna umiejętność, której dziecko musi się dopiero nauczyć. Kot i koc to przecież różnica tylko jednej ostatniej głoski, a znaczenie słów kryje coś zgoła odmiennego.

Po trzecie kształtuje koncentrację uwagi dowolnej. To znaczy, że dziecko potrafi się skupić na wybranej czynności. Jego uwaga jest ukierunkowana a ciało pomaga utrzymać tę uwagę, np. przez to, że nogi czy ręce są spokojne i nie wykonują ruchów rozpraszających. Dziecko wtedy słucha na naszego głosu oraz czytanej treści.

Po czwarte wspomaga rozwój emocjonalny. Chwila, kiedy można poczytać dziecku książkę jest kontaktem pomiędzy rodzicem a dzieckiem. Jeżeli zadbamy o ten czas bez pośpiechu, przed zaśnięciem malucha, to czytanie może stać się rytuałem wzmacniającym więź, wyciszającym i kojącym (nie tylko dla dzieci) na zakończenie dnia. Dobrze dobrana treść, odpowiednio do wieku malucha to również wprowadzenie do rozumienia emocji i rozwoju empatii u dziecka. A to już tylko krok do kształtowania moralności i umiejętności odróżniania dobra od zła.

Po piąte rozwijamy funkcje wzrokowe. Wspólne oglądanie z ilustracji rozwija analizę i syntezę wzrokową, zdolność dostrzegania szczegółów, i poszerzania zasobu słownikowego.

Po szóste czym skorupka za młodu nasiąknie… Jeżeli dziecko widzi nas czytających, kojarzy czytanie jako przyjemną czynność wykonywaną z rodzicem to samo będzie chętnie czytało. A przecież dla każdego rodzica i przedszkolaka moment, gdy dziecko nabywa umiejętność czytania jest jednym najbardziej wyczekiwanych i jest to kamień milowy w rozwoju. To już bowiem tylko krok do chwili, gdy przestanie być przedszkolakiem a staje się… szkolniakiem.

Opracowanie: mgr Anna Kamińska logopeda